تاسیسات بهداشتی

تاسیسات ساختمان چیست :

تاسیسات، سیستم‌هایی هستند که به منظور خدمات‌رسانی به افراد ساکن یا مقیم در ساختمان یا ملک، مورد استفاده قرار می‌گیرند.به دو دسته کلی تاسیسات الکتریکی و تاسیسات مکانیکی تقسیم می‌شوند:

 

سیستم‌ها معمولا به دو دسته کلی تاسیسات الکتریکی و تاسیسات مکانیکی تقسیم می‌شوند:

• تاسیسات الکتریکی: شبکه‌ای از کابل‌ها و تجهیزات مورد استفاده برای انتقال، توزیع و تبدیل ایمن برق از یک نقطه مرکزی به نقاط مختلف ساختمان هستند.
• تاسیسات مکانیکی: سیستم‌هایی که با استفاده از قطعات مکانیکی، خدمات مورد نیاز ساختمان یا ملک را تامین می‌کنند. از مهم‌ترین تاسیسات مکانیکی ساختمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • لوله کشی
    • بهداشتی (آب، فاضلاب، هواکش)
    • گاز
    • حرارتی
      • گرمایشی
      • سرمایشی
    • تهویه مطبوع
    • اطفا حریق
    • آسانسور

تاسیسات بهداشتی ساختمان :

سیستم‌هایی نظیر شبکه لوله توزیع آب سرد و گرم مصرفی، لوازم بهداشتی، لوله کشی جمع آوری و دفع فاضلاب و آب باران، لوله کشی هواکش شبکه فاضلاب و همه متعلقات مربوط به این سیستم‌ها در داخل یک ساختمان یا ملک، با عنوان «تاسیسات بهداشتی ساختمان» (Plumbing System) شناخته می‌شوند. 

وظیفه اصلی تاسیسات بهداشتی ساختمان فراهم کردن امکانات رفاهی و بهداشتی است.

انواع تاسیسات بهداشتی ساختمان کدام هستند :

تاسیسات بهداشتی ساختمان با عنوان تاسیسات آب و فاضلاب نیز شناخته می‌شوند. این تاسیسات وظیفه تامین آب مصرفی و دفع فاضلاب را بر عهده دارند.سیستم‌های تاسیسات بهداشتی ساختمان را می‌توان به چهار بخش لوله کشی توزیع آب مصرفی، لوله کشی فاضلاب، لوله کشی هواکش فاضلاب و لوله کشی آب باران تقسیم‌بندی کرد.

سیستم تامین آب مصرفی:

تامین و توزیع آب برای مصارفی نظیر آشامیدن و شستشو را می‌توان به عنوان اصلی‌ترین کاربرد تاسیسات بهداشتی ساختمان در نظر گرفت.فشار آب درون سیستم لوله کشی شهری حدود 2.5 تا 5 بار است.درون هر ساختمان، یک کنتور آب با شیر قطع و وصل جریان یا اصطلاحا «شات آف ولو» (Shut Off Valve) وجود دارد که ضمن کنترل میزان مصرف، امکان قطع آب را فراهم می‌کند.

لوله کشی تامین آب مصرفی به دو سیستم آب سرد و آب گرم تقسیم می‌شود.

سیستم آب گرم ساختمان :

به منظور تامین آب گرم مورد نیاز ساختمان، آب آشامیدنی از درون یک آبگرمن برقی یا گازی عبور می‌کند و به کمک فشار به نقاط مختلف ساختمان منتقل می‌شود.

لوله‌های مورد استفاده در سیستم‌های گرمایشی تاسیسات بهداشتی ساختمان از جنس «سی پی وی سی» (CPVC)، مس یا «پکس» (PEX) هستند. 

سیستم تخلیه آب و فاضلاب :

 در اغلب ساختمان‌های مسکونی، لوله‌های «ای بی سی» (ABC)، «پی وی سی» (PVC) و چدنی (CI) برای تخلیه فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرند.این لوله‌ها به تمام لوازم بهداشتی موجود در ساختمان نظیر دستشویی، حمام، سینک و غیره متصل می‌شوند. 

نحوه لوله کشی سیستم‌های فاضلاب به گونه‌ای است که باعث انتقال آب مصرف شده تحت نیروی ثقلی به سیستم اصلی زهکشی زیر خیابان می‌شود.

سپتیک تانک یا گندانبار چیست :

این سیستم، جایگزنی برای سیستم چاه فاضلاب ساختمان‌های قدیمی است. مخازن سپتیک تانک معمولا از جنس پلی‌اتیلن یا بتن هستند.این مخازن پس از جانمایی درون زمین در نزدیکی ساختمان، از یک طرف به لوله کشی اصلی فاضلاب ساختمان و از طرف دیگر به لوله‌ای درون زمین متصل می‌شوند. لوله خروجی، مایعات درون سپتیک تانک را به محوطه درون زمین منتقل می‌کند.

سیستم هواکش فاضلاب چیست:

 سیستم تهویه فاضلاب، با تنظیم فشار درون شبکه لوله کشی، از گیر کردن پساب درون لوله‌ها و بازگشت گاز سمی ناشی از آن به درون ساختمان جلوگیری می‌کند.

یکی دیگر از کاربردهای این سیستم، کاهش احتمال انفجار ناشی از جمع شدن گازها درون شبکه فاضلاب شهری است.لوله‌های تهویه فاضلاب معمولا به پشت بام متصل می‌شوند.

لوله کشی آب باران چیست؟

آب باران از طریق سیستم لوله کشی فاضلاب ساختمان، به همراه پساب به شبکه فاضلاب شهری منتقل می‌شد.امروزه، به منظور بهبود مدیریت مصرف آب، سیستم دفع آب باران از سیستم دفع فاضلاب جدا شده است. به این ترتیب، هنگام بارندگی، آب توسط ناودانی‌های پشت بام به اطراف ساختمان هدایت می‌شود.

لوازم بهداشتی ساختمان چیست؟

لوازم بهداشتی به طور دائمی یا موقت در ساختمان یا ملک مورد استفاده قرار می‌گیرند. آب مصرفی در این لوازم (پساب خروجی)، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، وارد سیستم تخلیه فاضلاب می‌شود. ظروف، مخازن و دستگاه‌های مورد استفاده در تاسیسات گرمایی، هواکش و تهویه مطبوع، لوازم بهداشتی نیستند.

انواع لوازم بهداشتی ساختمان:

لوازم بهداشتی به دو دسته خصوصی و عمومی تقسیم‌بندی می‌شوند.

لوازم بهداشتی خصوصی در خانه‌ها، آپارتمان‌ها، هتل‌ها و محل‌های مشابه، توسط یک فرد یا یک خانواده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

لوازم بهداشتی عمومی در محل‌هایی نظیر مدرسه، ورزشگاه، هتل، ایستگاه‌ها، رستوران‌ها و دیگر مکان‌های عمومی برای تمام افراد آزاد است.از پرکاربردترین لوازم بهداشتی موجود در تاسیسات بهداشتی ساختمان می‌توان به سینک، آب خوری، وان، دوش، بیده، کانال زهکشی، لگن رختشویی، پیسوار، شیر برداشت، توالت، ماشین ظرفشویی و دستشویی (روشویی) اشاره کرد.

جنس لوله های تاسیسات بهداشتی ساختمان:

جنس لوله‌های مورد استفاده در تاسیسات بهداشتی ساختمان به سیستم اجرای لوله کشی (آب‌رسانی، توزیع آب گرم، تخلیه فاضلاب، هواکش و دفع آب باران) بستگی دارد.

• لوله فولادی درزدار: تاسیسات حرارت مرکزی و تهویه مطبوع (رفت و برگشت آب یا رفت و برگشت گازوئیل)
• لوله فولادی گالوانیزه: سیستم آب سرد و گرم بهداشتی
• لوله فولادی بدون درز: لوله کشی گاز و سیالات پرفشار
• لوله پلیمری: جایگزینی فولاد در موارد بالا
• لوله چدنی: تاسیسات فاضلاب و خطوط انتقال آب شهری
• لوله سیمانی: دودکش و فاضلاب
• لوله آزبستی: فاضلاب آغشته به مواد شیمیایی
• لوله مسی: سیستم‌های سردکننده و کویل‌های حرارتی