فن کویل چیست؟
یک دستگاه فن کویل (FCU) وسیله ای ساده است که شامل مبدل حرارتی و فن است. این دستگاه بخشی از سیستم تهویه مطبوع موجود در ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی و … است. یک فن کویل، دستگاهی با قابلیت های گوناگون است که گاهی اوقات با مکش هوای موجود، درجه حرارت فضای محیط اطراف خود را تنظیم می کند.
اساسا دستگاه های فن کویل با آب سرد و گرم از دیگ های مرکزی و چیلر تغذیه می شوند. فن کویل ها برای آن که انرژی تولید شده توسط مولد انرژی (گرم کننده یا خنک کننده) را به محیط ارائه دهند، معمولا از دو لوله (گرم یا سرد) و چهار لوله (هر دو واحد گرمایش و خنک کننده به صورت همزمان) بهره می گیرند.
انواع فن کویل
فن کویل کاستی :
فن کویل کاستی به دلیل آن که قابلیت نصب در سقف کاذب را دارد، هیچ فضایی را اشغال نمی کند. همچنین از طراحی ظاهری مناسبی برخوردار است و بسیار زیبا به نظر می رسد.فضای کمتری را به فن کویل اختصاص دهند و از طرف دیگر مایل نیستند که زیبایی محیط شان تحت تاثیر قرار گیرد، در مجموع فن کویل کاستی را انتخاب می کنند.
فن کویل کاستی یک طرفه :
فن کویل کاستی یک طرفه عمدتا در سیستم فن کویل کاستی یک طرفه عمدتا در سیستم تهویه مطبوع مرکزی استفاده می شود. طراحی این محصول برای جریان هوای یک طرفه است و نصب آن بر روی سقف آسان است. مرکزی استفاده می شود. طراحی این محصول برای جریان هوای یک طرفه است و نصب آن بر روی سقف آسان است.
مزایای فن کویل :
مزیت اصلی فن کویل این است که سیستم لوله کشی آن نیاز به فضای کمتری دارد. این دستگاه قابلیت کار با یک سیستم چیلر و حرارت مرکزی را نیز دارد. همچنین می توان به منظور کاهش هزینه های انرژی ، فضاهای مختلف را به صورت مجزا کنترل نمود. این دستگاه امکان کنترل هر اتاق را به صورت جداگانه فراهم می کند. از آنجا که این سیستم می تواند با دمای پایین آب نیز گرم شود، درنتیجه برای مناطقی که تولید گرما صرفا توسط صفحات خورشیدی انجام می گیرد مناسب است. برای طراحی تأسیسات موجود ساختمان، لوله کشی و سیم کشی فن کویل از کانالهای بزرگ مورد نیاز برای یک سیستم تمام هوا ساده تر است.
سیستم لوله کشی فن کویل:
سیستم های فن کویل به دو نوع تقسیم می شوند: فن کویل دو لوله ای و فن کویل چهار لوله ای. فن کویل دو لوله ای دارای یک لوله ورودی و یک لوله بازگشتی است. لوله تامین آب سرد یا گرم (بسته به هر فصل از سال) به فن کویل وظیفه انتقال آب را بر عهده دارد. واحدهای فن کویل چهار لوله ای دارای دو لوله تامین و دو لوله بازگشت است. این موضوع باعث می شود تا آب گرم یا سرد در هر زمان و بر حسب نیاز و فرمان کنترلی وارد فن کویل شود.
طرز کار فن کویل :
طرز کار فن کویل به این شکل است که یک سوپاپ سونولوئیدی (شیر برقی) در ورودی کویل ها قرار گرفته و نقش آن کنترل جریان آب سرد و یا آب گرم ورودی به آن است.در زمستان نیز آب گرم پکیج یا بویلر وارد کویل شده و کویل داغ می شود و این بار هوای سرد توسط فن به درون دستگاه کشیده شده و هوای گرم از آن خارج می شود.
برای اینکه بدانید فن کویل چگونه کار می کند کافیست تا به تصویر زیر خوب دقت کنید که در فصل تابستان هوای گرم با مکش فن ، وارد دستگاه شده و از اطراف کویلی که آب سرد چیلر در آن جاری است ، عبور می کند و خنک می شود.
فن کویل های سقفی به دو دسته تقسیم می شوند.
نوع سقفی توکار تقریبا بیشترین کاربرد را در انواع ساختمان ها دارد. ولی نوع کاستی بیشتر در ساختمان هایی که دارای سقف کاذب هستند (مانند ادارات، ساختمان های تجاری و …) مورد استفاده قرار می گیرد.در شکل زیر نمونه ای از فن کویل سقفی توکار نشان داده شده است.
عیب یابی فن کویل سقفی توکار :
عیب یابی فن کویل سقفی یک فرآیند کاری است که به تشخیص و رفع مشکلات ممکن در این نوع سیستمهای تهویه هوا میپردازد. اگر دستگاه شما عملکرد غیرطبیعی دارد یا به هر دلیل متوقف شده است، ممکن است به یک یا چند مشکل برای آن پیش آمده باشد که باید آنها را بررسی و سپس درست کنید. در زیر چند مشکل رایج در فن کویل سقفی و نحوه رفع آنها آورده شده است:
۱. فن عمل نمیکند:
– ابتدا مطمئن شوید که برق به دستگاه رسیده و سوئیچ برق روشن است.
– بررسی کنید که کابلهای برق به درستی به فن وصل شدهاند.
– ممکن است موتور فن خراب شده باشد و نیاز به تعویض داشته باشد.
۲. سرعت فن کم است:
– اگر سرعت فن کم است، ممکن است فیلتر هوا یا لولهها آلوده باشند. فیلترها را چک کنید و اگر کثیف هستند، آنها را تمیز کرده یا تعویض کنید.
– اطمینان حاصل کنید که فن خودکار نیست و تنظیمات آن را در صورت وجود از حالت خودکار به حالت دستی تغییر دهید.
3. عمل نکردن دستگاه فن کویل:
– اگر فن کویل اصلاً عمل نمیکند، ممکن است به دلیل سوختن فیوز باشد یا سوئیچ خراب شده باشد. فیوزها را بررسی کنید و اگر لازم شد آنها را تعویض کنید. همچنین، سوئیچ را بررسی کنید و اطمینان حاصل کنید که درست کار میکند.
4. فن کویل به درستی خنک نمیکند:
- فیلتر هوای کثیف
- مشکل در فن
- لوله های آب خنک کننده کثیف
- کمبود یا نقص مبرد در چیلر
- مشکلات الکتریکی
- بار حرارتی بالا
- خرابی سیستم کنترلی
نحوه سرویس فن کویل سقفی توکار :
هواگیری فن کویل سقفی توکار :
در بین لولههای فن کویل همیشه باید آب جریان پیدا کند، اما گاهی به دلایل مختلف ممکن است مقداری هوا نیز در بین لولهها وارد شود که این موضوع باعث میشود، راندمان کاری فن کویل سقفی توکار با مشکل مواجه شده و بازدهی آن کمتر شود و نتیجۀ این مشکل نیز در نامناسب بودن دمای هوای خروجی از فن کویل، نمود پیدا میکند.
چگونه فن کویل را هواگیری کنیم؟ فرآیند هواگیری فن کویل سقفی توکار با سایر تجهیزات سرمایشی و گرمایشی تفاوت زیادی ندارد و از طریق شیر هواگیری که در این دستگاه تعبیه شده است، انجام میشود.
اسید شویی فن کویل :
اسیدشویی راهحل این مشکل است. برای اسیدشویی فن کویل معمولاً از اسید هیدرو کلریک و یا اسید سولفامیک استفاده میشود، که معمولاً غلظت متفاوت در آنها وجود دارد. در فرآیند اسیدشویی فنکویل حتماً باید از اسید به صورت بهینه استفاده کرد. حتماً قبل از شروع فرآیند اسیدشویی اقدام به بررسی لولههای کویل کنید تا شکستگی و خوردگی در آنها وجود نداشته باشد. در صورت شکستگی لولهها، اسید به بیرون نفوذ میکند و موجب خرابی دستگاه و یا آسیب به محیط میشود.
لازم به ذکر است که در زمان اسیدشویی نباید از هیچ جسم نوک تیز و آسیب زننده برای کندن رسوبات لولهها استفاده کنید. انجام این کار به لولهها آسیب وارد میکند. در صورت نیاز از میله جنس برنج استفاده کنید و به آرامی به رسوبات فشار وارد کنید.
چرا تعمیر فن کویل ها ضروری است؟
شاید برای شما پیش آمده باشد که در محیطی نشسته باشید، و دمای هوای بسیار آزار دهنده، سرد و یا گرم باشد، و به دنبال راه حل این مشکل باشید. برای بررسی مشکل، سالم بودن تجهیزات تهویه مطبوع، مانند فن کویل، چیلر و یا … چک خواهید کرد. اغلب شما چند وقت یکبار واحد فن کویل خود را تعمیر می کنید. واحد فن کویل برای حفظ دمای هوای ساختمان ضروری است.
عوامل خرابی فن کویل ها :
عدم تعمیر و نگهداری :
- عدم سرویس و تمیز کردن منظم فیلترها، کویل ها و پمپ می تواند منجر به انسداد، خوردگی و کاهش راندمان دستگاه شود.
- عدم روغن کاری منظم موتور فن می تواند باعث ایجاد صدا و لرزش شده و در نهایت به خرابی موتور منجر شود.
مشکلات الکتریکی :
- نقص در سیم کشی، اتصالات، فیوزها یا موتور فن می تواند باعث روشن نشدن فن کویل، عدم کارکرد صحیح فن یا تولید صدای ناهنجار شود.
- نواسانات برق نیز مس تواند به مدار الکتریکی فن کویل آسیب برساند.
مشکلات مکانیکی :
نقص در پمپ، شیرهای کنترل، تسمه ها یا یاتاقان ها می تواند منجر به عدم گردش آب، نشت آب، صداهای ناهنجار، و کاهش راندمان دستگاه شود.
چک لیست نگهداری و تعمیرات فن کویل :
چک لیستی که شامل، نگهداری و تعمیرات فن کویل ها می باشد باید تمام دستور العمل های تعمیراتی را در نظر گرفته و از آسیب احتمالی دستگاه ها جلوگیری نماید. در زیر لیستی پیشنهادی برای تعمیر و نگهداری فن کویل ها شرح داده می شود.
- واحد فن کویل را خاموش نمایید.
- با چشم بصری، داخل و خارج واحد را بازرسی کنید.
- فن دمنده را از نظر حرکت، فرسودگی، از هم گسیختگی و زنگ زدگی، بررسی کنید.
- فیلتر هوا را بررسی کنید و اگر نیاز است و آسیب دیده است آن را تعویض کنید.
- تمام اجزای متحرک، به غیر از بلبرینگ ها را روغن کاری کنید.
- تسمه های خشک، شکسته و یا فرسوده را تعویض کنید.